Ikinci cinsel
devrim...
Çeviren: Rita
Urgan
Viagra yalnizca bir baslangiçti. Yakinda hepimiz ilaçlar ve yepyeni yöntemlerle çok daha etkin bir cinsel yasama dogru yol alacagiz. Cinselligi laboratuvar ve hekim yatagindan uzaklastirarak bireyin kendi cinsel sagligini kendisinin denetlemesini basaracagiz.
Daha iki yil önce Bob Dole "Larry King Show" programinda prostat kanserinden ameliyat olusunu anlatiyordu. Söylentilere bakilirsa, reklam arasi verildiginde King eski dostuna egilip ona ameliyatin en korkunç yan etkilerinden biri olarak iktidarsizlik sorunuyla nasil basa çiktigini sordu. Dole neseli bir edayla talk-show ustasina Viagra adinda yeni bir ilaç oldugunu, bu ilacin harikalar yarattigini fisildadi. King ona programda bu konudan söz etmek isteyip istemeyecegini sorunca Dole'un yaniti, "Neden olmasin," oldu.
Artik dünyanin çok farkli bir yer olmasi isten degildi. Viagra beklenen hiziyla dünyaya yayilacak ve popüler kültürümüzün bir parçasi olacakti. Televizyon programi yapimcilari bu konuda kendilerine tüm bir mevsim yetecek miktarda malzeme elde ettiler. Gazetelerde bir süre ilaci karalayici yazilara yer verildi.
Ama isin saka yönü çoktan tarihe karisti. Viagra satislari ilk yilda bir milyar dolara ulasti ve ilaci üreten Pfizer sirketi dünyanin ikinci büyük sirketi konumuna geldi. Ilacin kullanimi simdi belli bir dengeye ulasti, ama bu denge göz önünde tutuldugunda hekimlerin her hafta yaklasIk 200 bin kisiye bu ilaci önerdikleri ve 17 milyon Amerikalinin ilaci kullanmis oldugu görülüyor. Viagra yalnizca tuzu kuru olanlarin ilgisini çekmekle kalmayip, Wal-Mart ile Kmart arasindaki Viagra savasi sonucunda fiyatlarin düsmesiyle, hemen hemen herkesin gözdesi oldu.
Böylece artik kimse ondan söz etmez oldu. Su anda Viagra benzeri en azindan bir düzine yeni ilaç ve aygit laboratuvarlarda deneniyor. Bunlarin büyük bir bölümü erkekler için tasarlanmis olmakla birlikte, kadinlara yönelik olanlarin, özellikle de iktidarsizlikla atbasi giden bir sorun olarak karsimiza çikan "sogukluk=frijidite" sorununa çözüm getirmeyi amaçlayanlarin sayisi da azimsanmayacak denli çok. Viagra'nin olaganüstü satmasi nedeniyle arastirma sektörüne büyük bir baski yapiliyor ve bilim adamlari, tip uzmanlari, ilaç sirketleri yeni ve çok daha etkili ilaçlarin üretimi için kiran kirana bir savas veriyorlar. Bu ilaçlarin günümüzde tip dergilerinde yayimlanan yepyeni cinsel bozukluklara çözüm getirecegi kuskusuz. Ne var ki, bunlarin islevlerini gerektigi gibi yerine getiren insanlar üzerinde de "güçlendirici" bir etki yaratacagi da belirtiliyor. Daha da önemlisi, Viagra'dan esinlenen sirketlerin ilaçlarin artik hekim denetiminden çikartilmasi ve ilaç dagitiminin bir merkezden gerçeklestirilmesi uygulamasinin kaldirilmasiyla, bu ilaçlari elde etmek isteyenlere de tüm kapilarin açilmis olmasi. Daha simdiden ortalikta bu yeni cinsel ilaçlarin tip dünyasinda tipki pornonun Internet'e yaptigi türde bir etki yaratabilecegi, hastanin seçim yapabildigi ve tüketimin bas döndürücü bir hiza ulastigi çagimizda, ilaç sanayisini yeniden biçimlendirecegi söylentileri dolasiyor.
Cinselligin tümden kavranamayacagi, dahasi, belki de ilahi bir sey oldugu inanci çogumuzun beynine kazinmis olsa da, cinsellik üzerine gerçeklestirilen son arastirmalara biraz kafa yoranlar bunun özünde yatan düzenegin hiç de sanildigi gibi yüce bir sey olmadigini göreceklerdir. Böbrek ya da akcigerlere kiyasla, cinsel donanimimiz, belki de '68 VW motorundan farksiz, çok daha basit bir düzenege dayaniyor. Hormon düzeyleri dengede oldugu, kan akisi yeterince saglandigi sürece gerek erkekler, gerekse kadinlar için isin mühendislik yönü çözüme kavusmus demektir. Bunun bir de tutku, cosku ve sevgi yönü var ki, ürologlar isin bu yönünü simdilik sair ve müzisyenlere birakiyorlar.
Bes kiloluk direnç...
Boston Üniversitesi Cinsel Saglik Klinigi uzmanlarindan Irwin Goldstein, "Kuskusuz olayin ruhsal yönlerini de göz ardi etmemek gerekiyor, ama bir noktada cinsellik mekanik bir seydir. Erkegin cinsel iliskiye girebilmesi için yeterli bir sertlige ulasmasi gerekiyor. Bu da mekanik bir yapiyi gerektiriyor ve söz konusu yapi bilimsel ilkelere dayaniyor," diyerek isaret parmagini kapali avucunun içinden geçirerek ortalama bir dölyolunun yarattigi "direncin" yaklasik bes kiloya denk oldugunu belirtiyor. Goldstein'a göre isin püf noktasi, bu dirençle karsi karsiya gelindiginde "deformasyona ugramayacak" bir sertlesmenin yaratilmasi. Kendisinin bir mühendis oldugunu, formüllerini olustururken Boston Üniversitesi Uzay Mühendisligi Bölümü'nün yardimlarina basvurdugunu dile getiren Goldstein, "Bu tür sorunlara hidrolik ilkelerini, psikiyatrinin tani koyamadigi sorunlara da tibbi stratejiler uygulayabilirim," diyor. Bu, cinsel sorunlarin giderilmesinde oldukça yeni bir uygulama. Yirminci yüzyilin büyük bir bölümünde herhangi bir cinsel soruna laboratuvarda degil, ruhbilimcinin yataginda çözüm getirilmeye çalisildi. Iktidarsizligin ilaçla önüne geçilebilecek organik bir rahatsizlik oldugu daha yeni yeni kavranmaya baslandi. Cinselligin yalnizca üremeyi amaçlayan kutsal bir sey olmadigi, saglikli yasamin tipki güzel bir yemek gibi tadina varilmasi gereken bir parçasi oldugu görüsü hemen hemen herkes tarafindan kabul edildi. Söz konusu farklilik yalnizca tıbbi olmakla kalmayip, ayni zamanda fizikötesi bir nitelik de tasiyor. Ruhsal sorunlar kisisel sorumlulugun tüm yükünü de beraberinde getiriyor. Gelgelelim, fiziksel bir sorun daha çok kozmik bir yanlis, kisinin kendi disinda gelisen bir seymiş gibi görünüyor. Cinsel organlarin islevlerini gerektigi gibi yerine getirememeleri bireyin erkeklik ya da disiligiyle ilgili bir sorun degil, yalnizca bir rahatsizlik. Rahatsizliga bir tani konmasiyla sorun bireyin kendi kisiliği disinda bir seye dönüsüyor ve onunla yüzlesmesi duygusal açidan çok daha kolaylasiyor.
Çok uzun bir süre önce yalnizca erkeklere yönelik ilaçlar vardi ve bunlarin büyük bir bölümü de son kerte ilkeldi. Afrodizyaklarin karanlik dünyasi disinda, iktidarsizliga tek çözüm 1973 yilinda gelistirilen penis nakliydi. Sertlesmeye olanak taniyan ilk ilaç 1983 yılında Giles Brindley adinda bir hekim tarafindan gelistirildi. Kisa bir süre sonra Kaliforniya'daki Vivus sirketi MUSE (medicated urethral system for erection) adli bir fitil üretti. Bu ilaç etkili olmakla birlikte, fitilin penis ucuna yerlestirilmesi güçlük yaratmaktaydi. Viagra'nin çigir açici özelligi bireyin dehsete kapilmadan sertlesmesini saglamasiydi.
Kadinlarla ilgili birçok gerçek dogrudan erkekler üzerindeki arastirmalardan ortaya çikiyor. Kadinlarda da her gece dört bes kez klitoral "sertlesmeye" tanik olunuyor. Goldstein'a göre bu sertlesmeler cinsel sagligin korunmasi açisindan önem tasiyor. Ne var ki, bu arastirmacilar arasinda bile erkegin cinselliginin salt hidrolige dayandigi ve kadinin cinselliginin çok daha karmasik oldugu görüsü egemen. Goldstein, "Kadinlar konusunda ögrendiklerimiz sayesinde erkeklerin de çok basit olmadiklarinin ayirdina varmak zorunda kaliyoruz," diyor.
Söz gelimi, Viagra'nin kadinlar üzerindeki etkisini arastirmaya yönelik bir çalismaya katilan ve adi gizli tutulmak kosuluyla kimi açiklamalarda bulunan Bostonlu kadin profesörün durumunu ele alalim. 55 yasindaki profesör kadinlarda "cinsel islev bozuklugunun" kimileri için çok ciddi bir sorun olduguna dikkat çekerek, 1994'te kendisine meme kanseri tanisi kondugunu, ardindan bir dizi ameliyatla gögsünün, yumurtaliklarinin ve rahminin alindigini belirtiyor ve "Tüm bunlarin ardindan sanki beynim cinsellige açikmis, ama bedenimden kopartilmis gibiydi," diyor. Duydugu "yogun cinsel arzu" karsisinda kadin soruna bir çözüm getirmek için hekime basvuruyor. Hekim onun yasindaki kadinlarin genellikle cinsellikten el etek çektigini söylüyor. Bunun üzerine profesör kollari sivayıp konuyu daha ayrintili bir biçimde arastiriyor ve sonunda Boston Üniversitesi'nde Goldstein, ürolog Jennifer Berman ve seks terapisti Laura Berman'dan olusan bir ekibin adini duyuyor. Ekip ilk deneyleri için sorunu oldukça karmasIk olan profesörü denek olarak kullaniyor. Viagra cinsel organlara kan akisini arttirmakla birlikte, bu yeterli olmuyor. Berman'lar profesörün duydugu arzu ve fiziksel uyariyi birlestiren yollarin kapandigini, buna hormonlarla bir çözüm getirilebilecegini düsünerek dölyoluna östrojen halkasi yerlestirip testosteron kremi uyguluyorlar. Bu uygulama beyinle cinsel organlar arasindaki baglantiyi yeniden kurmakla birlikte, orgazm için gerekli kan akisini saglayamadigindan bu kez Viagra da deneniyor. Bilesim öylesine olumlu bir sonuç veriyor ki, profesör orgazmi eskisinden çok daha sIk ve yogun yasiyor.
Bu olay cinsel bozukluklarla ilgili arastirmalarin oldukça kisa bir süre içinde ne denli gelistigini gözler önüne seriyor. Gerçekten de, "Urology" dergisinin Ekim 1999 sayisinda Goldstein ve ekibinin kadinlardaki "cinsel uyarilma bozuklugu", "orgazm bozuklugu", "sancili cinsel iliski" ve "hipoaktif cinsel arzu" gibi dört temel cinsel islev bozukluguna kisa sürede çözüm getirecegine dikkat çekiliyor.
Kiran kirana savas...
Sözü edilen bozukluklarin büyük bir bölümü birlikte boy gösteriyor ve genellikle ruhsal sorunlari da beraberinde getiriyor. Organik bozukluklar ruhsal bozukluklardan önce geliyor. Ancak bu durum ruhsal kökenli cinsel bozukluklarin var olmadigi anlamina gelmiyor. Hastalarinin yüzde 20'sinde ruhsal kökenli bozukluklar olduguna parmak basan Laura Berman, "Kocasindan nefret eden bir kadinin cinsel yasamini sagaltabilecek bir ilaç yok," diyor. Ancak Berman hastalarinin yüzde 20'sinde salt ruhsal kökenli sorunlara rastlandigini, bunun disinda kalan hastalarin cinsel sagliklarinin ölçülmesine yarayan bir yigin yeni yöntem oldugunu belirtiyor.
Erkekler için de günümüzde ayni süreç geçerli. Eskiden uygulanan ve bir tür minik tansiyon aygitini andiran "penis kelepçesi" yerine artik kan akisini çok daha kesin görüntüleyen sonogram kullaniliyor. Uzmanlar bu ölçümlerden elde ettikleri bulgularla hastaliga bir tani koyup sagaltima geçiyorlar.
Ne var ki, asil kiran kirana savas cinsel organlara kan akisini saglayacak ilaçlarin üretiminde yasaniyor. Arastirmacilar, tipki Viagra gibi, kadinlarin çantalarinda ya da erkeklerin tras malzemeleriyle birlikte rahatlikla tasiyabilecekleri basit bir tablet ya da kremin gelistirilmesine çabaliyorlar. Günümüzde deneme asamasinda olan bu tür ilaçlarin sayisi öylesine çok ki, her birinin tek tek adini vermek olanaksiz. Bu yolda sürdürülen arastirmalar öylesine bas döndürücü bir hizla artiyor ki, artik yasal ile yasadisi olani ayirmak da çok güç.
Viagra'nin cinselligi gerçekten de hedefe-odakli bir eyleme dönüstürdügünü kabul eden Berman, "Asil sorun cinselligin genelde ne oldugu? Hedef orgazma ulasmak mi, yoksa birisiyle iletisim kurmak, duygularinizi onunla paylasmak midir? Cinsellik genellikle daha yakin bir iliskinin aynasidir. Dört dakikalik bir cinsellik iki kisi arasindaki yakinligi nasil etkileyecektir? Belki çiftler dört dakikalik cinselligi iki saatlik sarapli bir sohbetle birlestirseler çok daha mutlu olurlar. Ne var ki, bu arastirma sonucunda eninde sonunda bireylere bu konuda farkli seçenekler sunulabilecek. Çiftler saatlerce cinselligin tadini çikartip çok sayida orgazma ulasabilecekler. Çünkü arastirma gizemli ve denetlenmesi olanaksiz bir seyin dizginlerini elimizde tutmamizi sagliyor. Bu degisim duruma göre, bireyi özgür kilan coskulu ya da onu sinirlandiran bir degisim olabilir," diyor.
Iste Viagra ve benzerlerinin gerçek devrimci özelligi buradan kaynaklaniyor. Bu tür ilaçlar cinselligi laboratuvar ve hekim yatagindan uzaklastirarak bireyin kendi cinsel sagligini kendisinin denetlemesine olanak taniyor.
Cumhuriyet Pazar Dergi, 09 Nisan 2000, Sayi: 733, Sayfa: 2-3